Dostęp do sieci Internet stał się na tyle powszechny, że z jego użyciem wykonuje się wiele codziennych operacji. To nie tylko źródło informacji i możliwość kontaktów towarzyskich, ale także operacje finansowe, przesyłanie poufnych danych, zdalna praca czy dokonywanie transakcji.
Dlatego też coraz ważniejszym zagadnieniem staje się bezpieczeństwo w sieci, a na każdym kroku można znaleźć historie osób, które uległy atakom na prywatność czy finanse poprzez brak wystarczająco mocnych zabezpieczeń czy zbytnią ufność. Jak w uchronieniu się przed zagrożeniami może pomóc VPN? Czy jego darmowe wersje są bezpieczne?
Czym tak właściwie jest VPN?
Virtual Private Network – VPN to wirtualna sieć prywatna. Co to oznacza w praktyce? Nie jest to sieć fizyczna, łącząca w konkretny sposób komputery. To sieć tworzona wirtualnie, dynamicznie na dostępnych łączach z użyciem tunelowania pakietów danych, często również szyfrowanych i poddanych kompresji. Określenie prywatności w sieci oznacza, że do jej dołączenia konieczne jest posiadanie konta, podanie loginu i hasła – dostęp jest w określony sposób ograniczony, co stwarza możliwości zapewnienia bezpieczeństwa. Pierwotnie sieci VPN wykorzystywane były na uczelniach wyższych czy w korporacjach, dziś stały się także usługą komercyjną, dzięki której można zapewnić sobie większą prywatność w sieci. To również możliwość tworzenia bezpiecznych połączeń w niezabezpieczonych darmowych sieciach czy dostępu do witryn czy plików z danego miejsca w prosty sposób niedostępnych. Dane przesyłane tunelowo dzięki używanej w danym połączeniu technologii nie są możliwe do odczytania z zewnątrz, zaś prawdziwa lokalizacja użytkownika jest zasłaniana.

Bezpieczeństwo w wirtualnych sieciach prywatnych
Celem stworzenia VPN-ów było podniesienie bezpieczeństwa komunikacji, w tym przesyłania danych. Zakładając, że twórcy aplikacji VPN trzymają się tego celu, sieci takie powinny być bezpieczne. Tak jest w istocie w dopracowanych, komercyjnych programach służących komunikacji w sieci. Są one dobrze chronione przed atakami z zewnątrz, a ich infrastruktura pozwala na niską awaryjność i wysoką dostępność usługi oraz szybki czas reakcji w razie nieprawidłowości w działaniu. Istnieją jednak darmowe wersje VPN, które umożliwiają dostęp do konkretnych sieci. Choć docelowo mają służyć temu samemu, może się okazać, że korzystanie z nich podnosi ryzyko wycieku poufnych danych czy innego rodzaju problemów z korzystaniem z sieci. Przed skorzystaniem z usług warto nie tylko szczegółowo zapoznać się z ich regulaminem, ale także dokładnie sprawdzić opinie innych użytkowników.
Darmowe VPN-y a prywatność danych
Dostępnych jest wiele aplikacji płatnych w subskrypcjach, ale także darmowych czy częściowo bezpłatnych, obejmujących okres próbny umożliwiających korzystanie z prywatnych sieci wirtualnych. Programy można zainstalować najczęściej zarówno na urządzeniach mobilnych, jak i komputerach stacjonarnych z różnymi systemami. Jak wygląda kwestia prywatności danych przesyłanych przez taką bezpłatną sieć? Jak pokazuje praktyka, bywa z nią różnie. Twórcy aplikacji najczęściej ją tworząc, utrzymując i dopracowując, chcą uzyskać zarobek. Możliwe jest, że część danych jest śledzona, albo też w warunkach użytkowania aplikacji zaszyte są informacje o legalnym ich wykorzystywaniu na przykład w celach marketingu, choć jest to jedna z najmniej groźnych opcji.
Możliwe niebezpieczeństwa przy korzystaniu z darmowych VPN
Co zatem może się stać, gdy użytkownik bez weryfikacji korzysta z nieznanych połączeń z darmową siecią VPN? Okazać się ona może niekoniecznie darmowa, gdyż pośrednie koszty, na jakie zostanie narażony użytkownik, będą wyższe niż subskrypcja komercyjnych rozwiązań. Oprócz tego adres IP osoby łączącej się z siecią może zostać nieświadomie wykorzystany przez innych jej użytkowników, również do nielegalnych działań. Dane logowania na przykład do banku czy serwisów transakcyjnych mogą zostać wykradzione przez nieuczciwych dostawców usług. A nawet jeżeli dana darmowa wersja sieci VPN wydaje się bezpieczna pod wzgledem poufności danych, może nie być wystarczająco stabilna, by dało się z niej korzystać.